Şimdiki zaman çekimleri son eklerde yapılan değişiklikler ile gerçekleştirilir. Yazının devam eden kısmında fiillerin nasıl çekimlendiğini görüyor olacaksınız.
*** Fiillerin ‘-Te’ ve ‘-Ta’ formları kendi başlarına bir anlam ifade ettikleri gibi, beraber kullanılıp farklı anlamlar oluşturup çokça fiiller de oluşturabilirler. Bu sebeple fiil çekimleri Japonca dil bilgisinde en önemle konularda birisidir.
Hiragana tablosunu yatay olarak incelediğimizde, 5 ayrı bölüm olduğunu görüyoruz. Bu bölümler aşağıda paylaştığım gibidir;
1) –U, -RU, -TSU ile biten fiiller
2) –NU, -BU, -MU ile biten fiiller
3) –KU ile biten fiiller
4) –GU ile biten fiiller
5) –SU ile biten fiiller
–U, -RU, -TSU ile Biten Fiil Çekimleri
Fiil çekimleri yapılırken son hece atılır ve yerine ‘-TTE’ veya ‘-TTA’ ekleri gelir.
Örn:
- Beklemek : Ma-
tsu= Ma-tte- Söylemek : İ-
u= İ-tte
–NU, -BU, -MU ile Biten Fiil Çekimleri
Fiil çekimleri yapılırken son hece atılır ve yerine ‘-NDE’ veya ‘-NDA’ ekleri gelir.
Örn:
- Okumak : Yo-
mu= Yo-nde- Eğlenmek : Oso-
bu= Oso-nde- Ölmek: Shi-
nu= Shi-nde
–KU ile Biten Fiil Çekimleri
Fiil çekimleri yapılırken son hece atılır ve yerine ‘-İTE’ ya da ‘İTA’ ekleri gelir.
Örn:
- Hatara-
ku= Hatara-ite- Ka-
ku= Ka-ite
–GU ile biten fiiller
Fiil çekimleri yapılırken son hece atılır ve yerine ‘-İDE’ ya da ‘-İDA’ ekleri gelir.
Örn:
- Oyo-
gu= Oyo-ide
–SU ile biten fiiller
Fiil çekimleri yapılırken son hece atılır ve yerine ‘-SHİTE’ ya da ‘-SHİTA’ ekleri gelir.
Örn:
- Hana-
su= Hana-shita / Hana-shite
1 Çekimli Fiilerin ‘-Te’ ve ‘_Ta’ Formları
*** ’-Ta’ eki geçmiş zaman ifade eder, daha çok günlük konuşmalarda halk dilinde kullanılan çekim formudur.
*** ‘-Te’ genel olarak şimdiki zaman ifade eder, İngilizce dil bilgisindeki Present Perfect Tense formu gibi fiilimsiler bu ek kullanılarak oluşturulabilir.
Fiil çekimleri yapılırken fiil gövdesine ‘-TE’ ya da ‘-TA’ ekleri gelir.
Örn:
- Tabemasu = Tabe – Te
- Hajimaru = Hajime – Te
- Okuru = Oki – Tte ( Uyanmak )
- Oku = Oi – Tte ( Koymak,Bırakmak )
A) Fiilin ‘-Te’ çekim hali + Kudasai
Fiilin bu çekim hali rica etmek, istemek ifadelerinde kullanılır.
Örn:
- Satın alınız, lütfen = Katte, kudasai
- İçiniz, lütfen = Nonde, kudasai
- Geliniz, lütfen = Kite, kudasai
- Gidiniz, lütfen = İtte, kudasai
- Gösteriniz, lütfen = Misete, kudasai
- Konuşunuz, lütfen = Hanashite, kudasai
- Yüzünüz, lütfen = Oyogide, kudasai
- Ders çalışınız, lütfen = Benkyo shite, kudasai
- Bakınız, lütfen = Mite, kudasai
- Yapınız, lütfen = Shite, kudasai
- Öğretmen ‘Konusunuz, lütfen’ dedi. = Sensei wa ‘hanashite, kudasi’ to iimashita.
B) Te + İmasu / İmasen / İmashita / İmasendeshita
Eylemin şu anda ve ya devam etmekte ve ya yapılmakta olduğunu ve ya tekrarlandığını ve ya geçmişte yapılmış olduğunu ifade ederken kullanılan fiil çekim formudur. Fiil çekimleri aşağıdaki gibidir.
a. Fiil Kökü + Te + İmasu
b. Fiil Kökü + Te + İmasen
c. Fiil Kökü + Te + İmashita
d. Fiil Kökü + Te + İmasendeshita
Örn:
- Bakıyorum = Mi + Te + İmasu
- Bakmıyorum = Mi + Te + İmasen
- Bakıyordum = Mi + Te + İmashita
- Bakmıyordum = Mi + Te + İmasendeshita
- Yarın yurtta ders çalışıyor olacağım. = Ashita watashi wa ryo ni benkyo shite imasu.
C) Fiil + Te + İmasu
Şu anda mevcut olan bir durum ve ya belirli bir zaman aralığında başlayıp daha sonra mevcut olabilecek durumlar ve olaylar için bu çekimler kullanılır. İngilizce dil bilgisindeki Present Perfect Countinuos Tense yada Present Perfect Tense yapısına benzer.
Geçişsiz fiilerde geçerlidir.
Örn:
- Hachima + tte + imasu
- Hachima + tte + imasen
- Ma +tte + imasu = ( beklemek )
- Su +nde + imasu = ( yaşamak )
- Kekkon shiteimasu = ( evliyim )
- Hai + tte + imasu = ( içerideyim )
- Kyoshitsu ni i + tte + imasu = ( sınıftayım )
*** Altta paylaşmış olduğum her iki fiil içinde tüm zaman çekimlerinde yalnızca ‘Te + İmasu’ kullanılır.
- Bilmek = Shiru ( Shi + tte + imasu )
- Sahip Olmak = Motsu ( Mo + tte + imasu )
Örn:
- Ankara’da oturacağım. = Ankara ni sumimasu
- Ankarada oturuyorum. = Ankara ni sundeitteimasu
Yorumlar
Yorum Gönder